Laatst gewijzigd 22 mei 2012

De Gouden Eeuw

Toen de Nederlanders de zeëen beheersten.

De oudst traceerbare voorouder in de vaderlijke lijn van Hans, is Jan Willemsz van Bosch. Zijn achternaam verwijst waarschijnlijk naar "komende uit 's-Hertogenbosch", de stad die toen ook wel bekend stond als "den Bosch" of "Bosch". Het lijkt aannemelijk dat Jan Willemsz rond 1648 in Delft aankwam: de doop van zijn zoon Johannes vond plaats in 1649 in Delft, maar die van zijn oudste zoon Willem is niet in Delft gevonden en vond vermoedelijk elders plaats (wellicht wel Den Bosch aangezien hij als enig kind in de akte van nalatenschap van zijn vader het achtervoegsel krijgt "Van Bosch"). Ten tijde van zijn dood, was Jan Willemsz weduwnaar (zijn vrouw Ariaantje Jans was voor het laatst doopgetuige in december 1672) en had kinderen in de leeftijd van 9 tot ruim 20. De jongste kinderen Magdaleentje (9), Joris (11) en Lena (15) zijn vermoedelijk verzorgd door de oudste zoon Willem, die in 1667 trouwde met Petronella Salomons. Willem - die ook wel "Cnoopmaecker" werd genoemd - en zijn vrouw waren meerdere keren getuige bij de dopen van Joris z'n kinderen. Een document dat de eigendommen van Jan Willemsz beschrijft ten tijde van zijn dood in 1677 hebben we gevonden in de archieven van Delft. Het toont aan dat niet alle mensen profiteerden van de geweldige groei van welvaart in Nederland in de 17e eeuw:
Acte van Nalatenschap van Jan Willemsz van Bosch

Historische context

Aan het eind van de 16e en begin van de 17e eeuw vluchtten een groot aantal mensen uit het zuiden naar het land dat in 1648 internationaal erkend werd als de Republiek van de Verenigde Nederlanden. De meeste van die zuiderlingen vluchtten voor Spaanse troepen die de nieuwe populaire Protestantse religie gewelddadig onderdrukten, ze waren vooral afkomstig uit steden in het huidige Belgie. Met hun kunst, vaardigheden en kennis waren deze nieuwkomers verantwoordelijk voor een enorme impuls van de Nederlandse economie en cultuur, hetgeen verklaart waarom de 17e eeuw nu bekend staat in Nederland als de Gouden Eeuw. Zij hielpen bijvoorbeeld 's-werelds eerste multinationale onderneming te stichten: de "Verenigde Oost-indische Compagnie". In Delft (een van de VOC steden) bloeide speciaal de aardewerk industrie op, geinspireerd door de import van Chinees porcelein werd hier Delfts Blauw uitgevonden.